Ouwe plaatjes

Via een van mijn RSS-feeds werd ik geattendeerd op een nieuwe service. Je kunt niet alleen geluid en video makkelijk online zetten maar ook je presentaties. Ik probeer een oude waarin de voormalige vormgeving van Rechtspraak.nl verwerkt was.

Bruggenot (6)

Naar de stad

Het was een ogenblik waar wat
ik had gedroomd, daar lag
vanmorgen in een lage mist
wat gisteren nog stad was
in de as, een rokende puinhoop
in het grasland

Maar het liep goed af want er was
nog zoveel over sinds vannacht.
Het weinige dat opviel waren de warme
gordijnen in de straten, dat ze nog
waren toegeschoven.

(Rutger Kopland, uit: Onder het Vee,)

Lievelingsdier

Derk had een werkblad “Technisch lezen”. Het begon met een zielig verhaal over een kip, Floor’s lievelingsdier. De kip pikte eerst lustig rond maar at iets verkeerds en ging dood. Je moest het, aldus de instructie, met emotie voorlezen. Iets verderop kwam een open vraag, waarbij Derk in enkele zinnen moest omschrijven wat zijn lievelingsdier was en waarom. Hij koos voor de koe. Omdat, zo schreef hij op de voorbedrukte lijntjes, je er zo goed yoghurt, hamburgers en frikandellen van kan maken.

Sudokoef

Mijn moeder maakte de grote Libelle-puzzels. Ze installeerde zich op de bank, de voeten op de poef en naast haar een dik puzzelwoordenboek voor als ze iets op moest zoeken. Puzzelen is iets voor oudere mensen. In de trein zie je vooral mannen op leeftijd met hun pen tegen de onderlip tikken, naar buiten kijken, nadenkend over hun volgende woordje. Ik heb het altijd een maffe vorm van vervelingsbestrijding gevonden.Cryptogrammen zijn nog net geoorloofd. Je moet er anders, wat creatiever, bij nadenken. Ik weet van Ciske dat ze op zaterdag altijd met haar moeder belde over de oplossing van een cryptogram.
Een paar maanden geleden begon ik een sudokoetje te maken, om te kijken of ik het ook een beetje begreep. Ik had er al wat over gelezen. Dat het in Engeland een ware rage is geweest en je er heel erg verslaafd aan zou kunnen raken. Dat laatste is bij mij zeker niet het geval. Toch moet ik bekennen dat ik met plezier uitkijk naar het zaterdagse sudokoetje in de krant En naar die van dinsdag en die van woensdag. Voor het slapen gaan even een puzzeltje wegtikken om de zinnen te verzetten. Gelukkig ziet alleen Hetty het, als ze al niet slaapt.In de trein maak ik wel eens stiekum,en met een zekere schroom, een puzzeltje. De meesten letten en er niet op of denken dat het bij mijn leeftijd past. Ik haal morgen mijn moeders herbeklede poef van de kamer van de jongens en zet hem beneden, dicht bij bank.

Schillers Appel

“Het is wel een heel mooi decor”, zei Pieter na afloop van Don Carlos. En dan weet je wel wat hij van het toneelstuk vond. We hadden de voorstelling vorig jaar gemist, Hetty was destijds met het gezelschap, waaronder Tom, in de file terecht gekomen en vervolgens verdwaald in sluiproutes. Nu ging Tom weer met ons mee en toen de trein tussen Amersfoort en Amsterdam plotseling stil hield vreesden we dat we het stuk weer zouden missen. Het ging goed en we zaten op tijd in de, bij lange na niet uitverkochte, schouwburg.
Het stuk was hier en daar langdradig, het spel moeizaam en flets, behalve dat van Hans Croiset en Chris Nietvelt.De regisseur had getracht er dynamiek in te brengen door de spelers toch vooral hardlopend binnen te laten komen en weer af te laten gaan.
De verwikkelingen aan het Hof van Philips de IIe, uiteindelijk leidend tot de moord of in ieder geval de dood van zijn zoon Carlos en zijn 3e vrouw Elisabeth, kregen in mijn ogen te weinig actuele lading en betekenis. Friedrich Schiller schreef het stuk (1787) als een aanklacht tegen het despotisme en als steun in de rug van de Verlichting. Misschien kwam het allemaal omdat de spelers te weinig spanning met elkaar wisten op te bouwen. Iedereen stond teveel voor zichzelf te spelen.
Critici hebben deze Don Carlos bejubeld maar de stemming in ons groepje was toch veel minder positief: “overgewaardeerd”. Behalve dan het decor, dat was best mooi.

Levenslang

Vroeger had je een hoofdmeester die gewoon les gaf in de zesde klas. Nu heeft elke school een directie en een locatiedirecteur. En die hebben tijd om een dikke schoolgids samen te stellen. 46 pagina's telt die van de Hovenschool met inhoudelijke bespiegelingen, feitelijke informatie en overdadige toelichting. Ik heb de neiging zo'n gids kritisch te lezen op taalaspecten als grammatica, spelling en zinsconstructies. Of op moeilijke begrippen. Zielig ouderwets en eigenlijk helemaal niet iets waar ik me normaal erg druk over maak. De gids nodigt me uit. Ik geef enkele voorbeelden:
" Een kind leren kritisch en zelfstandig te zijn en ook te kunnen samenwerken past hierbij."
" Het onderwijskundige rapport van de vorige school geeft op onderwijskundige motieven aanleiding tot het kind niet toe te laten".
" Een van de belangrijkste acties die op dit terrein worden ondernomen is de introductie van een algemeen directeur".
" Ouders krijgen via de oudergeleding van de medezeggenschapsraad instemming over hoe het overblijven geregeld wordt."
" Het past in de traditie van het Nederlandse onderwijs aandacht te besteden aan feesten en leerlingen kennis te laten maken met de diverse culturele achtergronden. Er wordt vanuit gegaan dat leerlingen dus meedoen aan didactische activiteiten die daarop betrekking hebben."
"Toch zijn er situaties waarin het schoolbestuur kan besluiten een leerling niet toe te laten. Bijvoorbeeld als de school helemaal vol is. Het is mogelijk om hiertegen bezwaar aan te tekenen bij het schoolbestuur."
"Het criterium om een basisschool al of niet extra middel toe te kennen, is voortaan het opleidingsniveau van de ouders. Voor deze regeling is een nieuwe ouderverklaring nodig....Voor 1 oktober worden leerlingen van vier en zeven jaar gewogen."
"De kunstmatige scheiding tussen leren tijdens de opleiding en na de opleiding komt zo geleidelijk te vervallen, een levenlang leren."

Den en Rust

De kist van Saskia stond voor opengeschoven tuindeuren in de aula van Den en Rust. Zo hadden we een frontaal zicht op de lengteas van een recht bospad dat de begraafplaats ontsluit. De laatste weg krijgt hier diepte, kleur, en begeleidende beweging van de zachte zwoele najaarswind.
Saskia is de vrouw van collega Gijs en ze overleed vorige week aan de gevolgen van kanker, 42 jaar oud. Ze laat Gijs en de tienjarige Sjoerd achter. De dood is blind.
De bijeenkomst was intiem en mooi. Kinderen van de klas van Sjoerd hadden tekeningen gemaakt en zaten met z’n allen naast de kist op de grond. De vader van Gijs hield een warm en aangrijpend feitenrelaas. Bijzonder was de overbuurvrouw die vertelde over de band die tussen haar en Saskia was gegroeid tijdens de lange ziekteperiode. (Je hoort dat wel vaker dat een buurman of collega in zo’n periode in eens zoveel nader komt. De aanvankelijk enige mate van distantie maakt dat diegene die ziek is hem of haar in vertrouwen neemt en er haar hart bij uitstort. Bij bekenden die meer nabij staan is dat vaak moeilijker. ) Er klonk een fado van Nynke Laverman, een ode aan de liefde van Saskia voor Friesland en de Wadden. Een lid van haar leesclub verhaalde over de didactische inslag van Saskia. Zo kregen we boeiende en heel persoonlijk gekleurde beelden van haar. Troostende beelden en troostende muziek.
Voor de meesten is de rouw en het aangrijpende vooral gelegen in het moment daar. Voor Gijs en Sjoerd, en de anderen die haar zo na stonden, is er nog een lange weg te gaan.
Saskia wilde dat we na afloop een glas Champagne dronken. Dat hebben we gedaan maar de toost van haar zwager klonk toch wat moeizaam. Want meestal, zo voelde iedereen wel een beetje aan, drink je op iemands gezondheid. Daarmee waren we rijkelijk te laat.

Loopvermogen

Ik vind de wandelstukjes van Joyce Roodnat in de NRC niet altijd even boeiend. Ik wil er graag iets meer aanbeveling in. Afgelopen weekend ging ze eens echt uit haar bol. Ze beschreef het (nieuwe) deel van het Havezatepad dat vanaf Markelo, via Diepenheim naar Goor loopt. Haar enthousiasme spat van het papier. Ik ken de meeste stukken van de wandeling natuurlijk. In een van mijn blogjes dweepte ik al eens met een wandeling door het Westerflier. En op het afgedrukte kaartje van het Havezathepad zie ik dat dit parcours daar over het mijne ligt.
Het pad loopt ook langs het laatste kasteeltje dat mijn voorvaderen ooit bezaten: het Wegdam (zie plaatje). Roodnat schrijft: “een havezate is, onthult een informatiebord, ‘een adellijke getimmerte’. De adel is niet gek: die timmert waar het mooi is. Hier dus…’
Een kleine correctie is op zijn plaats. De adel maakte het mooi waar ze hun huizen timmerden. Ze lieten fraaie tuinen aanleggen en zogen kleine pachtboeren uit, boeren die een relatief kleinschalige landbouw bedreven op niet al te grote percelen De adel hield de ruilverkavelaars buiten de deur en deed aan houtvesten. Anders gezegd: de adel droeg op zijn manier bij aan de vorming van wat we nu een mooi landschap vinden.
Gaat het zelf zien en wandel. Geniet van een stukje voorvaderlijke geschiedenis en ruik mijn roots: de stal.

Prijs of geen prijs

Heleen is mijn boekengids. Ze had Ultramarijn van Henk van Woerden in mijn stapeltje gestopt. Ooit had ik Moenie-kijk-nie van hem gelezen en dat vond ik mooi. Heleen was ook weg van Ultramarijn,evenals de jury van de Gouden Uil. In Frankrijk begon ik er aan en na vijftig bladzijden wilde ik het wegleggen, ophouden. Maar ik dacht aan Heleen en de Gouden Uil dus ik las dapper door. Tot bladzijde 276. Toen kwam het boek zo mijn neusgaten uit dat ik stopte. In het zicht van de haven. Veel te sferisch voor mij, een te vaag Middellandse Zeedecor, een luitspeler met uitwijdingen over muziek en klanken, propvol beelden en dito spraak, en een gezochte constructie waarin de luitspeler een relatie krijgt met de dochter van z’n verdwenen halfzus. Het is vast een goed boek want Heleen en de Gouden Uil prijzen het aan, maar niet bestemd voor mij.
Dan “Over schoonheid” van Zadie Smith, genomineerd geweest voor de Booker-prize. In de roos. Filmisch, een gezinsroman zoals alleen Amerikanen dat kunnen. Ernst en humor, veel tranen, goeie en slechte sex, liefde, jaloezie en overspel, rassenvragen, tobben met afkomst, tijd en ouderdom. In een soepele stijl met mooie dialogen. De ironie rond de Afro-Amerikaanse geesteswetenschappen is hilarisch en toch met respect gedoseerd. Best wat op aan te merken want de conservatieve Kipps blijft in in mijn ogen wat te karikaturaal terwijl de liberale familie juist heel veel relief krijgt. Maar als je zo iets meeslepends kan schrijven zijn dat zeurpuntjes.
Heleen mag mijn boekengids blijven. De uiteindelijk niet gekregen Bookerprize wint het van de Uil

Hoofd uit de wind

Je hebt in Cornwall bays, coves en creeks. En dat is dan ongeveer de volgorde in afnemende breedheid. Ik heb er tijdens het wandelen met Fijke heel wat gezien. Wat ik zo mooi van dit land vind is de plotselinge overgang van land naar zee. In een keer houden de met hagen omzoomde weilanden op en dan plop, 40 meter onder je ligt de oceaan op de kust te beuken. In het binnenland merk je de nabijheid van de zee alleen op aan de droogliggende getijderivieren. (Een estuarium, zo heet de lange monding van zo’n rivier. Ik wist het nog vaag maar na dit weekend vergeet ik het niet meer). Op het puntje waar Fijke woont kun je altijd een wandeling uitzoeken die gunstig ligt op de wind. Ik vind het namelijk niet fijn constant op zo’n winderig strand te lopen, daar word ik onrustig van.
Op foto’s – enige afstand- zien al die stukjes kust er hetzelfde uit, net als Chinezen zullen we maar zeggen. Maar met een lokale gids als Fijke leer je genieten van de vele verschillen in vorm, begroeiing, golfslag, hoogte, diepte, strandvorming en gesteentes. Zo te wandelen is een van de mooiste bezigheden die ik ken. Opgaan in het landschap.

Weightloss Weekend

Na een vliegreisje van een dik uur, wat wachten en een treinreis van meer dan vier uur, wachtte Fijke me op in Penzance. Ik werd onmiddellijk naar Prussia Cove vervoerd en moest de nieuwe wandelschoenen al aantrekken voor een eerste proeve van bekwaamheid. Zonder stevige maaltijd een uur lopen met Fijke en Enzo, een hond waarvan je alleen maar kan gaan houden. Om half tien Engelse tijd een bescheiden stoofpotje. De volgende ochtend na paniek over mijn niet te vinden digitale camera naar Lamorna Cove. Een rustig begin tussen de Cornisch walls en dan anderhalf uur op en neer over het fraaie South West Coast Path. Lunchje thuis met fruitsalade en een omeletje. De zweep er over moet Fijke gedacht hebben. Vanuit het idyllische Zennor naar de noordkust van de zuidpunt, een stuk coastpath dat een beroep doet op alle spiergroepen. Onderweg een banaantje en 1 gemberkoekje. Oh en wat water. Inmiddels al meer dan 5 uur gelopen die dag en vermoeid wordt de tocht door het 2 mijl metende weilandpad besloten. Zakje chips, pintje Lager.
We beroven de Tesco van zijn lamsvlees en maken een gezellig maaltje. Ik wring mijn overhemd en sokken uit, de eerste kilo is er af. Zondags, na een fruitsalade en broodje met zalm en scrambled egg, lopen in Manaccan, weer een stukje Coastpath, dan naar Helford. Zweet gutst uit alle poriën, ik loop er belachelijk bij. Een banaan en een boterhammetje. Alles doet me zeer. Fijke brengt me veilig terug naar haar huisje.Voordat we uit gaan eten in Portleven, een romantisch havenstadje, stap ik nog een keer op de weegschaal van Fijke. I love Cornwall.

Zweethutjemutje

Het seizoen is weer begonnen. Bij de bushalte op het Utrechtse Hoog Catherijne staan hordes studenten te drommen voor bus 11, de lijn die ik ook het vaakst neem naar de Maliesingel. Ze volgen nog braaf de eerste colleges, hebben nog geen weet van de zinloosheid van het met 500 man luisteren naar een murmelende professor onderin. Ze komen nog van hun thuis omdat ze nog niet zeker weten of ze wel op kamers gaan wonen. In de komende twee maanden zie je hun getal weer aanzienlijk dalen.
Niet alleen de bussen zijn bomvol ook de trein heeft te lijden onder het begin van het eerste werktrimester. Als laatkomer sta ik van Utrecht tot Amersfoort heftig transpirerend op een tussenbalkon tussen tien medereizigers geklemd. In een sauna kun je je tenminste nog uitkleden. Niets contrasteert zo heftig met de rustige vakantie als het forensengedoe in de mij ter beschikking staande openbaar vervoermiddelen.
De enige oplossing is dat ik eens moet gaan verkassen, van werk of van woning. Het begin van het seizoen nodigt uit tot het maken van stevige keuzes. Of moet ik even maar even wachten tot de eerstejaars zijn weggeebd?

To Fijke

Morgen vertrek ik voor een weekend naar Cornwall, om Fijke te bezoeken. Mooi geregeld bij de KLM met zo'n e-ticket en een boardingpass. Heb stoel 8 gekozen van de beschikbare 22 plaatsen, dus ik ga met een soort van luchtbusje, 3 keer onze Transit. Van Bristol naar Penzance met de trein. Ik zal er na het weekend over berichten, dus opnieuw enig geduld.